تأثیر برنامه ی مراقبت از خود بر کاهش شدت عوارض پسوریازیس

چکیده زمینه و هدف: پسوریازیس یک بیماری پوستی مزمن غیر قابل پیش بینی و دارای دوره ی عود کنندگی است که عوارض آن باعث بروز ناتوانی و روان پریشی مبتلایان می گردد. شواهد حاکی از آن است که علاوه بر روش های درمانی, اجرای برنامه ی مراقبت از خود می تواند به عنوان روشی کم هزینه در کاهش عوارض این بیماری مطرح باشد. از این رو مطالعه ی حاضر با هدف تعیین تاثیر به کارگیری برنامه ی خود مراقبتی بر کاهش شدت عوارض بیماری پسوزیاریس در سال 1382 در تهران انجام گرفت. روش بررسی: این پژوهش نیمه تجربی (قبل و بعد) بر روی 50 بیمار مبتلا انجام شد. برنامه ی خود مراقبتی (در حیطه های غذا, دارو, استحمام, شستشو, نوع لباس, درجه ی حرارت ...) به صورت آموزش چهره به چهره و به صورت عملی اجرا شد. نمونه ها در طول سه ماه هر دو هفته یک بار از نظر شدت عوارض (خشکی پوست شامل ترک خوردگی و پوسته ریزی, خارش و وجود پلاک جدید) مورد بررسی قرار گرفتند. جهت جمع آوری اطلاعات از پرسش نامه، چک لیست خود گزارشی وچک لیست مشاهده ای با مقیاس لیکرت با همبستگی 5/92 درصد استفاده شد که روایی آن از طریق روش اعتبار محتوا تعیین شده بود. اطلاعات با استفاده از آزمون های تی زوج و ویلکاسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: یافته ها نشان داد که 64 درصد از افراد مورد مطالعه مرد، 54 درصد شاغل، 72 درصد متأهل و 42 درصد با سطح سواد بالاتر از دیپلم بودند. 34 درصد دارای سن ابتلای 11 تا 20 سال با میانگین مدت زمان ابتلای 9/11 سال بودند. نتایج نشان داد که پس از مداخله میانگین شدت ترک خوردگی از 34/2 به 04/0, شدت پوسته ریزی از 48/4 به 5/0, شدت خارش از 5/2 به 54/0 و وسعت ضایعات از 77/81 به 33/27 کاهش یافت (0001/0 p=). مقایسه ی رفتارهای مراقبت از خود قبل و پس از مداخله نیز نشان داد که میزان تمامی رفتارهای خود مراقبتی افزایش معنی داری داشته است (001/0 p=). نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان می دهد که اجرای برنامه ی خود مراقبتی در کاهش شدت عوارض پوستی موثر است. به کارگیری این روش کم هزینه و قابل دسترس در برنامه ی مراقبتی بیماران به منظور کاهش مشکلات جسمی، روحی، خانوادگی و اجتماعی بیماران پیشنهاد می گردد.